Liefde: het geheime ingrediënt van zakelijke relaties
“Love is the secret ingredient to sex”: Dit citaat is afkomstig uit de film Nymphomaniac van Lars von Trier. De film illustreert deze stelling langs de omgekeerde weg door heel indringend in beeld te brengen hoe seks zonder liefde eruitziet. In één woord: afschuwelijk. Ik durf deze stelling nog wel wat verder aan te scherpen: “Love is the secret ingredient to all relationships”. Ook die van zakelijke relaties. Zakelijke relaties zonder liefde zien er ook niet zo mooi uit. Hoewel het belang van liefde in een mensenleven immens is, wordt er zelden over liefde gesproken in relatie tot het werk. Dit is een gemiste kans, want liefde verzet bergen.
Wat is liefde?
Ik heb me deze vraag meermalen gesteld. Uiteindelijk heb ik het gewoon gegoogeld: “liefde Carl Jung”. Dat hielp. Een definitie van liefde bestaat volgens Jung niet. Daarom hadden de Grieken en de Romeinen ook een godin van de liefde. Duidelijk en logisch. Het goddelijke duidt op non-dualiteit. “Liefde verenigt alle tegenstellingen” luidt een oud gezegde. Dat is het precies: liefde is een oerkracht waar wij allen uit voortkomen, waar we naar terugverlangen die een enorm samenbindend vermogen heeft. Je herkent liefde als ze er is, maar ze is niet te in woorden uit te drukken.
Liefde manifesteert zich in vele vormen en omvat een groot spectrum. Het kan zomaar besloten liggen in een klein gebaar, een oogopslag. In het werk manifesteert ze zich onder andere door uitzonderlijke kwaliteit. Vandaar ook de uitdrukking dat een mooi product met liefde is gemaakt. Het resultaat van liefde is altijd hetzelfde. Een fijn gevoel bij gever en ontvanger.
Een prachtig voorbeeld van liefde op het werk ontleen ik aan het boek Reinventing Organisations van Frederic Laloux. Dit boek beschrijft organisaties die werken met zelfsturende teams. Een fabrikant van versnellingsbakken, Favi, had nog nooit een order te laat afgeleverd. Toen dit toch dreigde te gebeuren, besloot het verantwoordelijke team een helikopter te charteren. De klant was zeer verbaasd en gaf aan dat de versnellingsbakken best wat later hadden mogen komen. Terugkijkend was het dus een irrationele actie. Liefde is niet rationeel en liefde was het. Liefde voor het team, voor kwaliteit waar het team voor staat en natuurlijk voor de klant.
Afwezigheid van liefde veroorzaakt pijn
Helaas zijn er veel relaties waarin geen plaats is voor liefde. Als het om liefde of afwezigheid van liefde gaat, is er geen neutrale stand. Liefde vervult immers een basisbehoefte. Relaties zonder liefde roepen daarom een subtiele, maar diepe pijn op. Aan dit soort relaties onttrekken we ons het liefst. We lopen de kantjes ervan af en soms schieten we uit onze slof. Het resultaat is slechte kwaliteit, uitputting en soms angst. Als je als organisatie goede relaties, zowel intern als extern wilt hebben, zou je liefde een plaats moeten geven.
Hoe breng je liefde in (zakelijke) relaties? Drie ingrediënten:
Het ontstaan van liefde is een alchemistisch proces. Het eerste ingrediënt is aandacht. Aandacht vervult de rol van katalysator van het proces. Aandacht zonder oordeel doet al goed zonder dat er iets gebeurt en ontsluit de relatie. Aandacht en kwaliteit zijn nauw verweven. Het tweede ingrediënt is het volledig aanwezig zijn als mens. In vrijwel alle niet-westerse culturen is het gesprek over privé onderwerpen een essentieel onderdeel van de zakelijke conversatie. Laat jezelf zien. Een belangrijk onderdeel is het tonen van je eigen drijfveer, je waarden en de daaruit voorkomende doelen en de zoektocht naar doelen en drijfveren van de gesprekspartner. Dit proces van zoeken naar het gezamenlijk doel vanuit de intrinsieke motivatie van de gesprekspartners zorgt ook voor de verbinding met de acties die later in het kader van de relatie worden ondernomen. Partijen brengen hun passies in de relatie. De overlap in die doelen is waar je elkaar vindt: De zingeving in de relatie.
Het derde ingrediënt is tegelijkertijd beloning van en voorwaarde voor goede relaties: vertrouwen. Zonder vertrouwen kun je geen onverdeelde aandacht geven. Je bent immers op je hoede. Je bent ook niet van plan het achterste van je tong te laten zien. Naarmate je meer openstelt groeit het vertrouwen en komt de relatie in een opwaartse spiraal terecht.
En het resultaat?
Mensen die van hun werk houden, leveren kwaliteit. Liefdevolle omgang met elkaar en met externe stakeholders zorgt voor een duurzame verankering. Kwaliteit en goede relaties vormen de basis voor duurzaam succes voor teams en organisaties. Dit impliceert geenszins een knuffelcultuur. Niet authentieke liefde werkt niet. Liefdevol werken vraagt om eerlijkheid. Dit betekent ook dat afscheid moet worden genomen van relaties die niet meer werken. Dit kan pijnlijk zijn maar draagt uiteindelijk bij aan de groei van alle betrokkenen.
Wil je meer weten over het verbeteren van relaties binnen je team en met je stakeholders? Neem contact op met Jan-Peter via [email protected].